Η μόλυνση του περιβάλλοντος απειλή για την υγεία μας
Η μόλυνση του περιβάλλοντος συνδέεται στενά με μια σειρά σοβαρών παθήσεων, από καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικά επεισόδια και νόσο του πάρκινσον μέχρι καρκίνο του πνεύμονα και πνευμονοπάθειες.
Πάνω από 400.000 πρόωροι θάνατοι σε ετήσια βάση στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 12% με 18% των θανάτων στην ευρωπαϊκή του περιφέρεια αποδίδονται γενικότερα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες καταπόνησης. Διεθνώς μάλιστα περισσότεροι από 13 εκατομμύρια θάνατοι είναι απόρροια περιβαλλοντικών συνθηκών, οι οποίες θα μπορούσαννα αποφευχθούν.
Τα προβλήματα που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, οι διαταραχές που προκαλεί η ηχορύπανση, αλλά και οι παθήσεις από την έκθεση σε επικίνδυνες χημικές ουσίες μέσω της ρύπανσης του αέρα, του υδροφόρου ορίζοντα, του εδάφους και τελικά των τροφίμων που καταναλώνουμε, συνθέτουν έναν εκρηκτικό συνδυασμό, που, αν μη τι άλλο, καταδεικνύει τη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος για την υγεία μας.
Η απειλή της κλιματικής αλλαγής
Η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα και σίγουρα μια από τις πιο σοβαρές για την υγεία μας είναι η κλιματική αλλαγή, που βρίσκεται πιο κοντά μας από ότι φανταζόμαστε. Καθημερινά βλέπουμε τις εκφάνσεις της σε όλο τον κόσμο, με ολοένα και συχνότερα κύματα καύσωνα, δασικές πυρκαγιές και καταστροφικές πλημμύρες να οδηγούν σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, αλλά και με την όλο και ταχύτερη μετάδοση λοιμωδών νόσων μέσω των κουνουπιών που εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας μετακινούνται βόρεια.
Η ρύπανση εκτείνεται από τις θάλασσες και τα βουνά μέχρι το πιάτο μας, αφού φτάνει ακόμα και στη διατροφική αλυσίδα. Μη υγιεινά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά παράγονται από βιομηχανίες καθημερινά, οδηγώντας σε ένα κύμα παχυσαρκίας και αυξάνοντας τις παθήσεις της καρδιάς και τους καρκίνους. Παράλληλα δε η παραγωγή τους είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων.
Ασθένειες που συνδέονται με την περιβαλλοντική μόλυνση
Μελέτες έχουν δείξει πως η συστηματική έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονία, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, στεφανιαία νόσο και άλλες καρδιοπάθειες, καρδιακή αρρυθμία, αναπνευστική ανεπάρκεια, επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη, νόσο του Πάρκινσον, θρομβοεμβολή, αλλά και για σηψαιμία, νεφρική ανεπάρκεια, ουρολοιμώξεις και λοιμώξεις του δέρματος και του υποδόριου ιστού.
Είναι ενδεικτικό πως μόνο στην Ελλάδα εκτιμάται ότι τουλάχιστον 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν κάθε χρόνο, αν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ιδιαίτερα των αιωρούμενων ατμοσφαιρικών σωματιδίων στα επίπεδα που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Στα προβλήματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έρχονται να προστεθούν τα προβλήματα ακοής, οι διαταραχές ύπνου, η αυξημένη πίεση, το άγχος, οι ψυχοσωματικές ασθένειες, η μειωμένη απόδοση στην εργασία, οι πονοκέφαλοι και η κακή διάθεση που προκαλεί η ηχορύπανση. Πρόκειται για έναν παράγοντα που βρίσκεται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, στη δεύτερη θέση μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση στην κατάταξη των περιβαλλοντικών κινδύνων για την υγεία. Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Οι κυκλοφοριακοί θόρυβοι θεωρούνται ο λόγος για την απώλεια ετησίως συνολικά 1.000.000 υγιών ετών προσδόκιμης ζωής στη Δυτική Ευρώπη, ενώ ο θόρυβος από τα μέσα μεταφοράς είναι σε διεθνές επίπεδο η σημαντικότερη ενόχληση στους πληθυσμούς των πόλεων.
Θεσμικά όργανα και ατομική ευθύνη
Οι κανόνες και τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος δεν λείπουν. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταρτιστεί μια σαφής και ιδιαίτερα αναλυτική περιβαλλοντική πολιτική, που ακολουθείται από ένα πλήρως αναπτυγμένο και ώριμο νομικό πλαίσιο. Το πρόβλημα είναι πως συχνά αυτό το πλαίσιο δεν εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη. Η εφαρμογή τους είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, η οποία επιφορτίζει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών και τα θεσμικά τους όργανα και διαχέεται από τις δημόσιες δομές και τους παρόχους υγείας μέχρι τον τελικό πρωταγωνιστή, τον πολίτη.
Αν και ο θεσμικός ρόλος για την εφαρμογή πολιτικών γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος, όπως η ανακύκλωση, η κυκλική οικονομία και η ενεργειακή συμπεριφορά των μεγάλων βιομηχανιών, ανήκε στις κυβερνήσεις και στα κέντρα λήψης αποφάσεων σε διεθνές επίπεδο, ο πολίτης δεν εξαιρείται από την αλυσίδα αυτή και η ατομική του ευθύνη είναι μεγάλη.
Η προστασία του περιβάλλοντος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις συνήθειές μας. Πέραν της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των κρατών μελών για την εκπομπή των αέριων ρύπων από τις βιομηχανίες, τη μόλυνση των υδάτων, την υπερβολική χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες, η ατομική ευθύνη στην εξοικονόμηση του νερού και των ενεργειακών πόρων, η υπεύθυνη στάση μας ως καταναλωτών και η συνεχής ενημέρωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία του πλανήτη, άρα και τη δική μας.
Για παράδειγμα η υιοθέτηση καθημερινών πρακτικών που θα μειώσουν το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, όπως ο περιορισμός της χρήσης του αυτοκινήτου, η συστηματική ανακύκλωση και η εξοικονόμηση της ενέργειας είναι ενέργειες εφικτές και με απτό αποτέλεσμα.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας που γιορτάζεται στις 7 Απριλίου θέλει να αναδείξει τη στενή σχέση της υγείας του πλανήτη με την υγεία μας. Βασικό της σλόγκαν μάλιστα είναι «Ο πλανήτης μας, η υγεία μας» καιμέσω αυτού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προσπαθεί να στρέψει την παγκόσμια προσοχή σε επείγουσες δράσεις που απαιτούνται για να διατηρηθεί ο πλανήτης υγιής, άρα και οι άνθρωποι που τον κατοικούν.
Σε αυτό το πλαίσιο η Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης επιδεικνύει αυξημένη ευαισθησία απέναντι σε περιβαλλοντικά ζητήματα, ενώ προσφέρει από την πλευρά της τα εργαλεία για την προστασία της υγείας και δη προληπτικές εξετάσεις για άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών σε ειδικές, προνομιακές τιμές. Άλλωστε, η πρόληψη αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα για την προάσπιση της υγείας, πέραν της δημιουργίας ενός υγιούς περιβάλλοντος διαβίωσης.
