Έμφραγμα με «φυσιολογικά» στεφανιαία αγγεία (MINOCA)
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου προκαλείται όταν περιοχές της καρδιάς δεν αιματώνονται σωστά, δεν λαμβάνουν δηλαδή το αίμα που απαιτείται για την ομαλή λειτουργία της. Τυπικά αυτό συμβαίνει γιατί οι στεφανιαίες αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά παρουσιάζουν είτε πλήρη απόφραξη είτε σημαντικού βαθμού στένωση λόγω ρήξης της αθηρωματικής πλάκας και δημιουργίας θρόμβου.
Το έμφραγμα χωρίς αποφρακτικά ή με «φυσιολογικά» στεφανιαία αγγεία (MINOCA: myocardial infarction with non-obstructive coronary arteries) αφορά τις περιπτώσεις στις οποίες το μυοκάρδιο έχει υποστεί βλάβη από οξεία ισχαιμία, χωρίς ωστόσο να ανευρίσκεται στη στεφανιογραφία σχετική στένωση των στεφανιαίων αγγείων (≥ 50% της διαμέτρου του αυλού του αγγείου).
Πού οφείλεται το MINOCA, πόσο συχνό είναι;
Οι κυριότερες αιτίες του εμφράγματος με φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία είναι:
- Ρήξη αθηρωματικής πλάκας (η πιο συχνή αιτία)
- Σπασμός στεφανιαίων αγγείων
- Αυτόματος διαχωρισμός του τοιχώματος των στεφανιαίων αγγείων
- Εμβολή από θρόμβο
- Στεφανιαία νόσος των μικρών αγγείων της καρδιάς
Αφορά το 5-11% όλων των οξέων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου και εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες. Οι ασθενείς με αυτόν τον τύπο εμφράγματος είναι συνήθως νεότεροι και δεν έχουν τους κλασικούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, όπως σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση ή δυσλιπιδαιμία. Επίσης, έχει παρατηρηθεί συσχέτιση με ψυχολογικούς παράγοντες, όπως κατάθλιψη και άγχος.
Τι συμπτώματα έχουν οι ασθενείς με MINOCA;
Οι ασθενείς έχουν τα τυπικά συμπτώματα ενός οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- πόνο στο στήθος, που ακτινοβολεί στον ώμο, το χέρι, τη γνάθο, την πλάτη ή το στομάχι
- δύσπνοια
- κρύο ιδρώτα
- ναυτία
Πώς γίνεται η διάγνωση του εμφράγματος με φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία;
Η διάγνωση του εμφράγματος με φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία βασίζεται:
- στην κλασική διάγνωση του εμφράγματος
- χωρίς σοβαρή στένωση των στεφανιαίων αγγείων στη στεφανιογραφία και χωρίς πιθανή εναλλακτική διάγνωση (π.χ. οξεία μυοκαρδίτιδα)
Στους ασθενείς με MINOCA ασαφούς αιτιολογίας, συνιστάται περαιτέρω διερεύνηση με μαγνητική τομογραφία καρδιάς.
Γιατί είναι απαραίτητη η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς σε ασθενείς με MINOCA;
Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς με τη χρήση σκιαγραφικού αποτελεί την πιο σίγουρη μέθοδο με την οποία γίνεται η διαφορική διάγνωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου από τη μυοκαρδίτιδα ή άλλες μυοκαρδιοπάθειες.
Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς θέτει τελικά τη διάγνωση, καθώς πολλοί από τους ασθενείς με MINOCA έχουν έμφραγμα του μυοκαρδίου, πολλοί έχουν άλλες παθήσεις του μυοκαρδίου όπως μυοκαρδίτιδα ή μυοκαρδιοπάθεια, ενώ ένα ποσοστό ασθενών δεν εμφανίζει ανωμαλίες στη μαγνητική τομογραφία καρδιάς.
Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα σε αυτούς τους ασθενείς, καθώς έτσι έχει αποδειχθεί ότι αυξάνεται ακόμα περισσότερο η διαγνωστική ακρίβεια.
Ποια είναι η θεραπεία των ασθενών με MINOCA;
Η θεραπεία του εμφράγματος με «φυσιολογικά» στεφανιαία αγγεία πρέπει να στοχεύει στην υποκείμενη αιτία. Ωστόσο, η αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου για στεφανιαία νόσο, όπως το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η δυσλιπιδαιμία είναι καθοριστική. Εξίσου σημαντικές είναι και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής (σωστή διατροφή, σωματική άσκηση). Συνήθως απαιτείται και φαρμακευτική αγωγή.
Ειδική Καρδιολόγος
Υπεύθυνη Τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης
