Τεστ ανίχνευσης κορωνοϊού: Πώς θα κάνω τη σωστή επιλογή;
Τα τεστ για τον κορωνοϊό μπήκαν αιφνίδια στη ζωή μας τον τελευταίο έναν χρόνο της πανδημίας, με τις πληροφορίες για τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά τους να μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Μοριακά, τεστ αντιγόνων, τεστ αντισωμάτων, rapid (γρήγορα) και κλασικά, είναι όροι με τους οποίους καλούμαστε όχι μόνο να εξοικειωθούμε, αλλά και να διασαφηνίσουμε στην πρωτόγνωρη αυτή υγειονομική κρίση, ώστε να γνωρίζουμε ποιο είναι το καταλληλότερο και σε ποιες περιπτώσεις.
Στο ερώτημα «ποιο τεστ κορωνοϊού να επιλέξω» καλό είναι να μην απαντάτε μόνοι, αλλά την απάντηση να τη δίνει ο γιατρός σας. Σε κάθε περίπτωση, είναι σκόπιμο να γνωρίζετε τα χαρακτηριστικά του καθενός.
Σήμερα, τρεις είναι οι κατηγορίες των διαθέσιμων τεστ για την ανίχνευση του SARS-CoV-2: το μοριακό τεστ, το τεστ αντιγόνων και το τεστ αντισωμάτων, που έχουν διαφορές στα πεδία της ευαισθησίας/ειδικότητας, του τρόπου εφαρμογής, της αποτελεσματικότητας, αλλά και της αξιοπιστίας.
Μοριακό τεστ PCR
Το μοριακό τεστ έχει τη μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα από όλα τα τεστ. Ο όρος ευαισθησία αναφέρεται στο ποσοστό των πραγματικών θετικών δειγμάτων που ανιχνεύει ως θετικά και ο όρος ειδικότητα παραπέμπει στο ποσοστό των πραγματικών αρνητικών δειγμάτων που ανιχνεύει αρνητικά. Αυτό σημαίνει πως ένα τεστ με μεγάλη ειδικότητα και ευαισθησία, έχει μειωμένες πιθανότητες ψευδώς αρνητικών και ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων.
Το μοριακό τεστ είναι ιδανικό για την ατομική εξέταση, ενώ είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος ανίχνευσης του ιού σε ασυμπτωματικούς φορείς. Γι’ αυτό, όταν η διάγνωση σε έναν ασυμπτωματικό ασθενή πρέπει να είναι αξιόπιστη, προκρίνεται το μοριακό τεστ, όπως επίσης και όταν πρέπει να γίνει ιχνηλάτηση των επαφών ενός επιβεβαιωμένου κρούσματος.
Στο μοριακό τεστ, που μπορεί να είναι κλασικό ή γρήγορο, το δείγμα λαμβάνεται από το ανώτερο αναπνευστικό. Το κλασικό μοριακό τεστ έχει αυξημένη ευαισθησία σε σχέση με το γρήγορο μοριακό τεστ, ενώ μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά δείγματα ταυτόχρονα. Παράλληλα όμως απαιτεί περισσότερο χρόνο για τη διενέργειά του και την εξαγωγή αποτελεσμάτων, συνήθως ένα 24ωρο. Στον αντίποδα, το γρήγορο μοριακό τεστ δίνει ταχύτερα αποτελέσματα -σε λίγες μόλις ώρες και δεν έχει πάντα τη δυνατότητα μαζικής εφαρμογής.
Τεστ αντιγόνων
Το τεστ αντιγόνων, που ανιχνεύει συγκεκριμένα αντιγόνα του SARS-CoV-2, χαρακτηρίζεται από την καλή ειδικότητά του, αλλά τη μειωμένη ευαισθησία του. Αυτό μεταφράζεται αφενός σε μεγαλύτερο ενδεχόμενο ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων, γιατί απαιτεί μεγαλύτερο αριθμό ιικών αντιγράφων για να λειτουργήσει, γεγονός που μπορεί να παραπλανήσει τον ασθενή, δίνοντάς του την αίσθηση ότι όλα είναι καλά και αφετέρου σε αυξημένη πιθανότητα ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων σε σχέση με το μοριακό τεστ.
Το τεστ αντιγόνων εφαρμόζεται κυρίως σε ασθενείς που έχουν εκδηλώσει συμπτώματα, οπότε και η ευαισθησία του αυξάνεται, δεν προτιμάται όμως όταν ο σκοπός είναι η ανίχνευση κρουσμάτων και η ιχνηλάτηση των επαφών κρούσματος. Επίσης, χρησιμοποιείται και σε επιδημιολογικές μελέτες, ενώ συμβάλει στη μέτρηση του ιικού φορτίου σε κλειστές δομές και σε ειδικές συνθήκες, όπου απαιτείται ταχύτητα, όπως για παράδειγμα σε αεροδρόμια. Είναι χαμηλού κόστους και δεν απαιτεί την ύπαρξη εργαστηρίου. Για τη διενέργειά του λαμβάνεται ρινοφαρυγγικό επίχρισμα, δείγμα δηλαδή από τη μύτη.
Τεστ αντισωμάτων
Το τεστ αντισωμάτων Διερευνά την ανοσιακή απόκριση μετά από φυσική νόσηση ή εμβολιασμό. Δεν προτείνεται για τη διάγνωση της λοίμωξης, αλλά συνήθως συνιστάται σε επιδημιολογικές μελέτες και η αξία του είναι κυρίως ερευνητική, ενώ μπορεί να αξιοποιηθεί ως συμπληρωματικός έλεγχος για ασθενείς που νόσησαν και έχουν ήδη στα χέρια τους ένα αρνητικό μοριακό τεστ ή σε περιπτώσεις εντοπισμού ασθενών που ασθένησαν χωρίς συμπτώματα .Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του επιπέδου ανασοποίησης του οργανισμού μετά από εμβολιασμό με την ανίχνευση ειδικών αντί S1 αντισωμάτων. Για τη διενέργειά του απαιτείται αιμοληψία, αφού το δείγμα του είναι ορός αίματος.
Η ευαισθησία και η ειδικότητα είναι δύο σημαντικές παράμετροι για την αποτελεσματικότητα των τεστ. Στη σύγκριση των τριών, το μοριακό τεστ είναι αυτό που θεωρείται το Gold Standard και πληροί τις περισσότερες προϋποθέσεις στη μάχη με την πανδημία, καθώς, πέραν της υψηλής ευαισθησίας και ειδικότητας, συνεισφέρει καταλυτικά στην ιχνηλασιμότητα της μετάδοσης αλλά και με προϋποθέσεις στον εντοπισμό υπόπτων περιστατικών με τις νέες μεταλλαγές του ιού. Δεν πρέπει βέβαια να υποτιμάται ο ρόλος και του τεστ αντιγόνων, όχι τόσο για ατομική διάγνωση όσο στη γενικότερη αντιμετώπιση της πανδημίας και δη σε ειδικές συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για το τεστ θα πρέπει να λαμβάνεται σε συνεργασία με τον γιατρό, ο οποίος θα εκτιμήσει και την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Η Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην αιχμή των εξελίξεων και διενεργεί τόσο Μοριακό Έλεγχο Real Time-PCR καθώς και γρήγορη PCR, όσο και Ανίχνευση Αντιγόνου Κορωνοϊού SARS-CoV-2. Επιπλέον, διενεργεί έλεγχο ειδικών IgG αντισωμάτων, για την αξιολόγηση της ανταπόκρισης του οργανισμού μετά από εμβολιασμό.
